Home | Terug

In de sport bedoelen we met taakgericht dat atleten hun aandacht richten op wat zij, vanuit de huidige situatie, in de eerstvolgende momenten moet doen om hun doel te bereiken. Dat wil zeggen: al het andere buitensluiten. Een voorbeeld: de finale in een belangrijk voetbaltoernooi. De eindstand is gelijk, na strafschoppen staat het 4-3. José mag de laatste strafschop nemen. Als hij scoort wint zijn team.

Taakgericht

Het joelende publiek is op de hand van de tegenstander en José denkt dat dat ook voor de scheidsrechter geldt. Zijn taak is echter: 'maak het doelpunt.' Hij moet het joelende publiek en het irritante gedrag van de scheidsrechter uit zijn hoofd zetten. Ook moet José geen indruk willen te maken op die mooie meid, die vanaf de tribune steeds naar hem lonkt. Het enige wat hem te doen staat is het doelpunt maken. Niet meer en niet minder. 

José mag zich ook niet bezig houden met de gevolgen van winnen, zoals: de winst in het toernooi, gevierd zijn, promotie, profcontract, enz. Dit leidt slechts af van zijn taak. Hij hoeft 'slechts' het doelpunt te maken.  Alle andere zaken komen daarna wel en die mooie meid zal nog meer in hem geïnteresseerd zijn als hij het punt maakt. Dat dit geen theorie, maar vaak doorslaggevend is, laat de praktijk zien. Kortom: José moet taakgricht zijn.

Taakgericht = de aandacht richten op wat je nu moet doen om je doel te halen

De praktijk

Het goede voorbeeld

Het Nederlands Kampioenschap schaatsen sprint. In het laatste paar van de 1000 meter bestrijden Marianne Timmer en Annet Gerritsen elkaar. Timmer staat eerste in het klassement, met een kleine voorsprong op Gerritsen. Met nog 50 meter te gaan verliest Timmer haar balans en valt voorover. Dan laat ze haar taakgerichtheid zien.

Terwijl Timmer met haar hoofd naar voren over het ijs richting finish glijdt (de huidige situatie), weet ze zich zo te draaien dat haar schaatsen toch als eerste de finishlijn passeren. Die schaatsen zijn namelijk maatgevend voor haar tijd. Als je eerst met het hoofd over de finish glijdt, kost het veel tijd voor je schaatsen over de finish passeren en misschien blijf je wel precies op de finish liggen, zodat je schaatsen helemaal niet over de streep komen.

Timmer verliest de 1000 meter, maar door haar taakgerichte draaiactie houdt ze 35 duizendste punt voorsprong in het klassement over en is Nederlands kampioen. Zonder die draai was dit niet gelukt. Achteraf zegt Marianne dat ze zich niet bewust draaide. De TV beelden zijn echter duidelijk. Haar taakgerichtheid is geïnternaliseerd en is dan een automatisme geworden, een reflex. Bij reflexen hoef je niet na te denken. Denken kost tijd. Denk maar aan een reflexreactie als je je vingers brand. Dan hoef je ook niet na te denken voordat je je hand terugtrekt, dat gaat automatisch.

Het verkeerde voorbeeld

Een ander voorbeeld zien we bij het Europese Kampioenschap lange baan in Collalbo. Irene Wust staat na drie afstanden eerste in het klassement voor Martina Sábliková. Sáblilová rijdt als eerste de 5 km en als betere lange afstand rijdster doet ze wat ze moet doen, een fantastische tijd neerzetten. Als eerste vrouw onder de zeven minuten op de vijf kilometer in de buitenlucht. Toch lijkt het voor Wust 'kat in 't bakkie', mits ze haar taak goed uitvoert: een goed opgebouwde 5 km rijden. Ze mag immers 14,05 seconde op haar concurentte verliezen. Dus: behoudend starten en in de tweede helft alles gegeven Als ze dat goed doet is ze voor het eerst Europees kampioene.

Maar Wust start onwaarschijnlijk snel met lage 32ers. Waar wil ze? De supertijd van Sábliková verbeteren? Haar mindere 3 km van gister goedmaken? Is ze al bezig met kampioen zijn of spelen er andere zaken tussen haar oren? We zullen het nooit weten. Maar ze is duidelijk niet met haar taak bezig: een evenwichtige 5 km rijden. De tv-verslaggevers roepen al: "Hier rijdt de nieuwe Europees kampioene". Maar dan lopen de rondetijden op, via 33, 34 tot zelfs bijna 37 seconden. Bij 4 tot 5 seconden per rondje langzamer dan Sábliková, verdwijnt de voorsprong sneller dan sneeuw in de zon. Als Irene over de streep komt, heeft ze 13 duizendste punt te weinig voor het kampioenschap. Dat gaat met Martina Sábliková naar Tsjechië. De NOScommentatoren Ria Visser, Marts Smeets en Bart Veldkamp putten zich uit in het vinden van oorzaken voor het falen van Wust: een druk seizoen, ze is aanvallend, enz. Maar Wust was gewoon niet taakgericht.

Wust was gewoon niet taakgericht

Nogmaals taakgericht

Gelukkig concentreerde Sven Kramer zich later op de middag beter op zijn taak. Hij werd met een fantastische 10 km Europees kampioen. Met afsluitend twee 29ers liet Sven zien, dat er wat betreft de 10 km meer ingezeten had. Maar dan was het risico de titel te missen ook groter geweest. Als Kramer na afloop wordt gevraagd of het falen van Wust hem beïnvloed heeft, antwoordt hij: "Ik heb me er niet mee bezig gehouden. Ik moet hier gewoon doen wat ik moet doen!", ofwel taakgericht zijn.

Maar ook Sven vergat even zijn taak toen hij in de laatste bocht al zijn feestje ging vieren. Natuurlijk begrijpelijk. Maar de concentratie is verstoord, waardoor de kans op een val toeneemt. Gelukkig bleef het bij de teleurstelling van Wust.

Taakgerichtheid is een aspect dat sportpsychologen hun pupillen aanleren. Je kunt er gewoon op trainen, net als op conditie en techniek. Dat taakgerichtheid het verschil tussen winnen en verliezen kan betekenen, zal uit bovenstaande wel duidelijk zijn. 

***

Copyright © 2006-2022 - Dr. Bram Brouwer - All Rights Reserved