Dr. Bram Brouwer

Home | Terug

Premier Mark Rutte tijdens zijn corona-toespraak.

16 maart 2020, een historische dag. Na zevenenveertig jaar spreekt de Minister President (MP) het volk weer toe vanuit zijn Haagse torentje. In 1973 ging het over de benzineboycot waar Nederland onder leed omdat wij Israël steunden. Nederlanders van na de oorlog, waaronder ikzelf, kregen voor het eerst te maken met distributiebonnen en zonder speciale vergunning mocht je op zondag niet meer autorijden. Volgens onze toenmalige MP, Joop den Uil, zou de wereld nooit meer hetzelfde zijn. Nu ging het over de bestrijding van corona, waarvoor de maatregelen die in 1973 werden genomen in het niet vielen.

Naar mijn oordeel hield de MP een uitstekende speech, die vrijwel zeker op allerhande plaatsen bediscussieerd en geanalyseerd zal worden. Daar kan ik niets aan toevoegen. Maar op één punt ben ik toch bezorgt. Ik steun de premier als hij in zijn betoog zegt zich vooral te laten leiden door deskundigen en niet door de waan van de dag. Maar dat strookt niet met wat ik in de praktijk waarneem. Zoals, op donderdag zeggen dat het onnodig is de scholen te sluiten en dat vervolgens op zondag toch te doen.

In Corona ontfabelt 3 besprak ik de opvattingen van Sjaak de Gouw, directeur publieke gezondheid Hollands-Midden, die als vertegenwoordiger van de GGD’s bij het kabinetsoverleg over corona aan tafel zit. Volgens expert De Gouw is de kans dat kinderen op school besmet worden kleiner dan buiten de school. En als ze besmet worden merken kinderen daar nauwelijks iets van. Kortom die deskundige mening kan niet de reden zijn voor de beleidswijziging. De belangrijkste reden daarvoor lijkt dan ook het maatschappelijk geschreeuw te zijn, van allerhande zelfbenoemde experts, met als enige argument dat andere buitenlanden ook hun scholen sluiten. Op basis van dat geschreeuw was de omslag in het regeringsbeleid voorspelbaar. Dus als ze in het buitenland in de sloot springen moeten wij dat ook doen. Dat is geen wetenschappelijke benadering, maar toch de waan van de dag.

De kans dat kinderen op school besmet worden is kleiner dan buiten de school

In zijn toespraak betoogde de MP dat de regering zich vooral laat leiden door medische experts zoals de expliciet genoemde Jaap van Dissel, gespecialiseerd in infectieziekten. Ik denk dat Van Dissel goed is in de medische kant van infectieziekten, maar hoe een virus zich verspreidt is geen medisch, maar een logistiek (logisch) probleem. Medici kunnen dan, zoals ik vaker heb ervaren, de plank enorm misslaan. Goede medici zijn niet per definitie ook goede wetenschappers. In Corona ontfabelt 2 werd duidelijk dat dat voor Van Dissel mogelijk ook geldt. Hij doet nietszeggende uitspraken dat vijftig tot zestig procent van de Nederlanders een corona-besmetting krijgt. Omdat de MP Van Dissel expliciet noemt als dé expert hebben zijn uitspraken een enorme impact op het versterken van de corona-angst.

Die impact bleek in het actualiteiten-programma De Wereld Draait Door direct na de toespraak van de premier. Hier mochten vijf niet deskundigen, althans niet wat betreft corona en de verspreiding daarvan, hun mening geven over de toespraak. Vrijwel alle vijf benadrukten zij de uitspraak van de premier dat een groot deel van de Nederlanders een corona-besmetting zou krijgen en ze koppelden dat direct aan de ongenuanceerde bewering van Van Dissel. Ook de nieuwswebsite NU.nl kopte direct na de toespraak "Groot deel van Nederlanders zal besmet raken met coronavirus." Dat had in de toespraak blijkbaar de meeste indruk gemaakt. Alle vijf gasten in DWDD waren er echter ook van overtuigd dat dat grote aantal besmettingen niet zo erg was omdat ze grotendeels tot slechts lichte griepverschijnselen zouden leiden. Alleen met ouderen zouden we extra voorzichtig moeten zijn.

De gasten in DWDD hadden gelijk dat het overgrote deel van de besmettingen tot milde klachten leidt (80,9%). Niemand realiseerde zich echter dat als Van Dissel gelijk heeft en 8,5 tot 10 miljoen landgenoten met corona besmet worden, zelfs een laag sterftecijfer al desastreuze gevolgen heeft. Gelukkig kan ik mijn schattingen uit Corona ontfabelt 2 (144 tot 170 duizend doden) drastisch naar beneden bijstellen nadat ik kennis nam van de aannemelijke bevindingen van Sjaak de Gouw. Ik besprak dat in Corona ontfabelt 3. Het sterftecijfer daalt daardoor tot circa 0,3 procent, waardoor de geschatte oversterfte bij het genoemde aantal besmettingen afneemt tot ‘slechts’ 25 à 30 duizend. Dat is aanzienlijk minder dan in mijn eerste berekeningen, maar toch nog behoorlijk rampzalig.

Als u mijn oversterfte berekeningen overtrokken vindt, dan moet u aantonen dat het sterftecijfer voor corona veel lager is dan de door mij berekende 0,3 procent. Mogelijk blijkt dat in de toekomst, maar op basis van onze huidige kennis is dat volgens mij onmogelijk. Tot dan zijn zulke beweringen louter speculatie. Maar in sta open voor nieuwe inzichten.

Ik verwacht ook dat er heel veel minder doden door corona zullen vallen dan de 25 à 30 duizend die ik hiervoor schatte. Maar dat komt dan doordat er heel veel minder mensen met corona besmet zullen worden dan Van Dissel verwacht. Zelfs griep dat, in tegenstelling tot wat velen denken, aanzienlijk besmettelijker is dan corona, leidt, zonder de beschermingsmaatregelen zoals die voor corona zijn genomen, jaarlijks tot gemiddeld ´maar´ 400 duizend patiënten. Dat is 6,8 procent van de Nederlandse bevolking. Griep leidt per winterseizoen tot een oversterfte van gemiddeld, ik zeg het nog maar eens, 4.400 doden met een uitschieter (winter 2017/2018) van 9.400 doden in één winter. Ik verwacht dat we die aantallen bij corona in de verste verte niet zullen halen.

Ook voor mij komt de crisis dichterbij. De kapperszaak waar ik boven woon heeft op advies van de kappersbond haar deuren gesloten wegens corona. Dat betekent dat de vier leuke enthousiaste vrouwen die dit bedrijf gezamenlijk runnen zonder inkomsten zitten en ik vraag me af hoelang ze dat volhouden. De MP heeft in zijn toespraak weliswaar aangekondigd dat bedrijven gesteund worden en dat er geen bedrijf als gevolg van deze crisis hoeft om te vallen. Dat lijkt erg op de beloften die de Groningers is gedaan naar aanleiding van hun schades als gevolg van de gaswinning. We weten allemaal waar dat op uitgedraaid is.

Ik sluit af met opnieuw te benadrukken dat deze Corona ontfabelt slechts bedoeld is om de huidige paniek betreffende corona te nuanceren en niet om de gevolgen van corona te bagatelliseren, zeker niet bij mensen die er onder lijden. Hun terechte emoties spelen zich echter af op individueel niveau en gelden evengoed voor de gemiddeld 4.400 jaarlijkse griepdoden en andere dodelijke slachtoffers van ziekten, ongevallen of misdrijven. Maar op het niveau waarop beleid gemaakt wordt horen die emoties slechts een bijrol te spelen, met als enige doel de menselijke maat niet uit het oog te verliezen.

***

Copyright © 2006-2022 - Dr. Bram Brouwer - All Rights Reserved